W ogólnym rozumieniu dojrzałość to osiągnięcie optymalnego, możliwego na danym etapie rozwoju poziomu dającego możliwość podjęcia i wykonania postawionych zadań oraz spełnienia określonych wymagań (np. dojrzałość szkolna, dojrzałość do małżeństwa).
Życie małżeńskie wiąże się z koniecznością podejmowania trudnych niekiedy decyzji i wyborów, z braniem odpowiedzialności za drugą osobę, za rodzinę. Człowiek nieprzygotowany do tych zadań – niedojrzały – często nie jest w stanie podołać temu zadaniu.
Dojrzałość do małżeństwa wymaga:
dojrzałości fizycznej – zdolności organizmu do podjęcia zadań związanych z małżeństwem,
dojrzałości seksualnej – związanej ze zdolnością do współżycia małżeńskiego,
dojrzałości prawnej – osiągnięcia wieku, w którym prawo zezwala na zawarcie małżeństwa,
dojrzałości ekonomicznej – osiągnięcia samodzielności materialnej i podjęcia stałej pracy,
dojrzałości psychicznej – odejścia od egocentryzmu wieku dziecięcego, rozwoju myślenia społecznego oraz zdobycia umiejętności wczucia się w przeżycia drugiego człowieka (empatia) oraz aktywnego działania dla dobra drugiego człowieka z poczuciem odpowiedzialności za niego i podjęte decyzje.
zdobycia wiedzy i umiejętności – warto zapoznać się z zagadnieniami prawnymi dotyczącymi małżeństwa i rodziny, równie ważna jest znajomość z zakresu biologii, anatomii i fizjologii, zagadnienia związane z funkcją prokreacji, płodnością oraz ciążą i porodem. Wskazane jest także psychiczne nastawienie się na „ojcostwo ” i „macierzyństwo”. Do podstawowych umiejętności należy dbałość o odzież, higienę, porządek, robienie zakupów, przygotowywanie posiłków, planowanie budżetu domowego, stworzenie w domu rodzinnym odpowiedniej atmosfery i klimatu ciepła oraz poczucia bezpieczeństwa.
