SIÓDME PRZYKAZANIE

Siódme przykazanie nie tylko zakazuje zagarniania cudzego mienia, lecz nakazuje troskę o sprawiedliwy podział dóbr tego świata, gdyż został on stworzony przez Boga dla wszystkich ludzi. Chociaż dobra tego świata zostały stworzone dla wszystkich, jednak człowiek ma prawo do własności prywatnej, która zapewnia mu wolność i życie godne osoby ludzkiej. Siódme przykazanie nakłada szczególny obowiązek troszczenia się o ubogich i o kraje biedne.

Przykazanie to zakazuje pozbawiania bliźniego własności, do której ma prawo i zobowiązuje do naprawienia wyrządzonych szkód. Grzeszy też przeciwko siódmemu przykazaniu ten, kto – wbrew miłości – korzysta niewłaściwie z różnych dóbr.

Chociaż świat został stworzony dla wszystkich ludzi, to jednak każdy człowiek ma prawo do posiadania swoich dóbr. "Dobra stworzone są przeznaczone dla całego rodzaju ludzkiego. Ziemia jednak jest rozdzielona między ludzi, by zapewnić bezpieczeństwo ich życiu narażonemu na niedostatek i zagrożonemu przez przemoc. Posiadanie dóbr jest uprawnione, by zagwarantować wolność i godność osób oraz pomóc każdemu w zaspokojeniu jego podstawowych potrzeb, a także potrzeb tych, za których ponosi on odpowiedzialność."

Człowiek ma prawo do tego, co uzyskuje dzięki swojej pracy albo otrzymuje od innych. "Prawo do własności prywatnej, uzyskanej przez pracę lub otrzymanej od innych w spadku lub w darze, nie podważa pierwotnego przekazania ziemi całej ludzkości”.  Troska o to, by każdy posiadał dobra niezbędne do godziwego życia jest podstawowym wymogiem sprawiedliwości i miłości. Każdy bez wyjątku człowiek ma prawo do posiadania tego, czego potrzebuje do życia w pełni ludzkiego. Każdy bowiem posiada taką samą naturę, każdy ma duszę stworzoną bezpośrednio przez tego samego Boga.

Założone przez Chrystusa Królestwo Boże jest królestwem sprawiedliwości. Dobra stworzone przez Boga dla wszystkich ludzi nie są równo rozdzielone: wielu na świecie nie posiada nawet minimum koniecznego do życia. Z tego powodu uczeń Chrystusa zobowiązany jest do dzielenia się z innymi tym, co posiada. Miłość i sprawiedliwość domagają się wspierania biedniejszych od nas bliźnich tym, co posiadamy. Ubogimi nie są tylko ludzie pozbawieni dóbr materialnych. Istnieje również ubóstwo kulturowe i religijne. I to ubóstwo przyzywa pomocy uczniów Chrystusa, którzy mogą ubogacać innych otrzymaną od Zbawiciela prawdą i udostępniać środki zbawcze, które On dał dla wszystkich ludzi.

Siódme przykazanie zabrania kradzieży, która polega na przywłaszczeniu dobra drugiego człowieka wbrew racjonalnej woli właściciela. Nie mamy do czynienia z kradzieżą, jeśli przyzwolenie może być domniemane lub jeśli jego odmowa byłaby sprzeczna z rozumem i z powszechnym przeznaczeniem dóbr. Ma to miejsce w przypadku nagłej i oczywistej konieczności, gdy jedynym środkiem zapobiegającym pilnym i podstawowym potrzebom (pożywienie, mieszkanie, odzież...) jest przejęcie dóbr drugiego człowieka i skorzystanie z nich (Sobór Watykański II). Powodem kradzieży najczęściej bywa chciwość. Czasem jednak ktoś kradnie z zazdrości, aby bliźni nie posiadał więcej niż on. Również łakomstwo może doprowadzić do zabierania cudzej własności, np. żywności, alkoholu. Także lenistwo prowadzi do kradzieży, np. komuś nie chce się pracować, dlatego kradnie, by mieć środki na utrzymanie. Złodziej nie staje się właścicielem skradzionej rzeczy, dlatego musi ją zwrócić właścicielowi lub naprawić wyrządzoną szkodę, gdy oddanie jest już niemożliwe. Kradzież może odnosić się także do dóbr duchowych. „Kradzież nie dotyczy tylko pieniądza. Kradzieżą jest też odebranie czci człowiekowi, dziewictwa młodej dziewczynie, odebranie męża żonie, zabranie wołu sąsiadowi lub ograbienie jego drzew. Zło kradzieży może powiększyć się jeszcze przez pożądliwość i fałszywe świadectwo, przez cudzołóstwo, nieczystość lub kłamstwo”.

Człowiek ma prawo dochodzić do posiadania czegoś uczciwie, a więc przez pracę lub przez otrzymanie od kogoś w formie daru lub spadku. Grzechem jest natomiast zdobywanie czegoś nieuczciwie, przez różne oszustwa. "Są moralnie niegodziwe: spekulacja, która polega na sztucznym podwyższaniu ceny towarów w celu osiągnięcia korzyści ze szkodą dla drugiego człowieka; korupcja, przez którą wpływa się na zmianę postępowania tych, którzy powinni podejmować decyzje zgodnie z prawem; przywłaszczanie i korzystanie w celach prywatnych z własności przedsiębiorstwa; źle wykonane prace, przestępstwa podatkowe, fałszowanie czeków i rachunków, nadmierne wydatki, marnotrawstwo”. Hazard to jedna z form posługiwania się swoją własnością w sposób egoistyczny, bez miłości, a często – z naruszeniem sprawiedliwości.

Świat jest wspólnym domem, danym przez Stwórcę wszystkim Jego stworzeniom. Siódme przykazanie przypomina nam o tym. I tak np. turysta wyjeżdżający na wycieczkę powinien pomyśleć, że po nim przyjadą jeszcze inni ludzie, dlatego nie może niszczyć przyrody, zaśmiecać jej itp. Inni bowiem mają takie samo jak on prawo do przyjemnego wypoczynku, do podziwiania piękna itp. Chociaż człowiek może posługiwać się zwierzętami dla własnego dobra, to jednak powinien to czynić bez okrucieństwa i zadawania niepotrzebnego cierpienia. "Sprzeczne z godnością ludzką jest niepotrzebne zadawanie cierpień zwierzętom lub ich zabijanie”. Niewłaściwe jest też przesadne troszczenie się o zwierzęta, kosztem ludzi. „Równie niegodziwe jest wydawanie na nie pieniędzy, które mogłyby w pierwszej kolejności ulżyć ludzkiej biedzie. Można kochać zwierzęta; nie powinny one jednak być przedmiotem uczuć należnych jedynie osobom".

Siódme przykazanie nakazuje nam pamiętać również o przyszłych pokoleniach, które również będą miały prawo do koniecznych im do życia i rozwoju dóbr materialnych. Dlatego nie wolno dewastować bezmyślnie lub z powodu chciwości przyrody i pozbawiać przez to przyszłych pokoleń dóbr świata.

W skrócie KKK

2450    "Nie będziesz kradł" (Pwt 5,19). "Ani złodzieje, ani chciwi... ani zdziercy nie odziedziczą Królestwa Bożego" (1 Kor 6,10).

2451    Siódme przykazanie nakazuje praktykowanie sprawiedliwości i miłości w zarządzaniu dobrami materialnymi i owocami pracy ludzkiej.

2452    Dobra stworzone są przeznaczone dla całego rodzaju ludzkiego. Prawo do własności prywatnej nie uchyla powszechnego przeznaczenia dóbr.

2453    Siódme przykazanie zakazuje kradzieży. Kradzież jest przywłaszczeniem dobra drugiego człowieka wbrew racjonalnej woli właściciela.

2454    Wszelkiego rodzaju przywłaszczenie i niesłuszne używanie dobra drugiego człowieka jest sprzeczne z siódmym przykazaniem. Popełniona niesprawiedliwość domaga się naprawienia krzywdy. Sprawiedliwość wymienna wymaga zwrotu skradzionego dobra.

2455    Prawo moralne zakazuje czynów, które w celach handlowych lub totalitarnych prowadzą do zniewolenia ludzi, kupowania ich, sprzedawania oraz wymiany, jakby byli towarem.

2456    Powierzone przez Stwórcę panowanie nad bogactwami naturalnymi, roślinami i zwierzętami świata nie może być oddzielone od szacunku dla wymagań moralnych, łącznie z wymaganiami wobec przyszłych pokoleń.

2457    Zwierzęta zostały powierzone człowiekowi, który jest zobowiązany do życzliwości wobec nich. Mogą one służyć słusznemu zaspokajaniu potrzeb człowieka.

2458    Kościół wydaje sąd moralny w kwestiach gospodarczych i społecznych, gdy domagają się tego podstawowe prawa osoby lub zbawienie dusz. Troszczy się o ziemskie dobro wspólne ludzi z racji ich ukierunkowania na najwyższe Dobro, nasz cel ostateczny.

2459    Sam człowiek jest twórcą, ośrodkiem i celem całego życia gospodarczego i społecznego. Decydującym punktem kwestii społecznej jest to, by dobra stworzone przez Boga dla wszystkich rzeczywiście stały się udziałem wszystkich zgodnie z wymaganiami sprawiedliwości i miłości.

2460    Podstawowa wartość pracy tkwi w samym człowieku, który jest jej twórcą i adresatem. Przez swoją pracę człowiek uczestniczy w dziele stworzenia. Praca w łączności z Chrystusem może mieć wymiar odkupieńczy.

2461    Prawdziwy rozwój obejmuje całego człowieka. Chodzi o to, by rozwijać zdolność każdej osoby do odpowiedzi na jej powołanie, a więc na wezwanie Boże.

2462    Jałmużna dana ubogim jest świadectwem miłości braterskiej; jest także praktykowaniem sprawiedliwości, która podoba się Bogu.

2463    Jakże w wielkiej rzeszy istot ludzkich bez chleba, bez dachu nad głową, bez stałego miejsca, nie rozpoznać Łazarza, zgłodniałego żebraka z przypowieści? Jak nie usłyszeć Jezusa: "Tegoście i Mnie nie uczynili" (Mt 25, 45)?

W artykule wykorzystano fragmenty z innych czasopism katolickich c.d.n.

Pielgrzym